bazal metabolizma ne demek?

Bazal Metabolizma (BMH)

Bazal metabolizma (BMH), vücudun dinlenme halindeyken, yani uyanıkken, fiziksel ve zihinsel olarak tamamen hareketsizken, yaşam fonksiyonlarını sürdürmek için harcadığı minimum enerji miktarıdır. Bu enerji, nefes alma, kalp atışı, vücut ısısını koruma, hücre fonksiyonları ve beyin aktivitesi gibi temel işlevler için gereklidir.

Bazal Metabolizma Hızını Etkileyen Faktörler:

• Yaş: Yaş ilerledikçe genellikle BMH düşer.
• Cinsiyet: Erkeklerin genellikle kadınlardan daha yüksek BMH'si vardır (kas kütlesi farklılıklarından dolayı).
• Vücut Kompozisyonu: Kas kütlesi arttıkça BMH yükselir. Yağ dokusu, kas dokusuna göre daha az enerji harcar.
• Genetik: Genetik yatkınlık, BMH üzerinde etkili olabilir.
• Hormonlar: Tiroid hormonları gibi bazı hormonlar, metabolizma hızını etkiler.
• Vücut Yüzey Alanı: Daha büyük vücut yüzey alanına sahip kişiler (örneğin, uzun boylu kişiler) daha yüksek BMH'ye sahip olma eğilimindedir.
• Çevre Sıcaklığı: Aşırı sıcak veya soğuk ortamlarda vücut ısısını korumak için daha fazla enerji harcanır, bu da BMH'yi etkileyebilir.
• Beslenme: Açlık veya yetersiz beslenme, BMH'yi düşürebilir.
• Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz, kas kütlesini artırarak BMH'yi yükseltebilir.

Bazal Metabolizma Hızının Önemi:

BMH, günlük enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü oluşturur. Kilo kontrolü, beslenme planlaması ve genel sağlık değerlendirmesi için önemlidir. BMH'nin bilinmesi, kişiye özel kalori ihtiyacının belirlenmesine yardımcı olabilir.

Bazal Metabolizma Hızı Nasıl Ölçülür?

BMH, laboratuvar ortamında özel cihazlarla (örneğin, indirekt kalorimetre) ölçülebilir. Ayrıca, çeşitli formüller (örneğin, Harris-Benedict denklemi, Mifflin-St Jeor denklemi) kullanılarak tahmin edilebilir. Bu formüller, yaş, cinsiyet, boy ve kilo gibi faktörleri dikkate alır.